بمنظور درک پویایی قیمت نفت و گاز و تأثیرش بر اقتصاد جهان، باید گذری در تاریخ نفت بزنیم و نگاهی به برخی از رویدادهای مهم گذشته بیاندازیم که در قیمت نفت و در دسترس پذیری اش مؤثر بوده اند.
سال 1956 - بحران سوئز
کانال سوئز تنها راه دریایی بود که دریای مدیترانه را به اقیانوس هند متصل میکرد؛ مزیت این کانال این بود که کشتی ها برای حرکت از اروپا به سمت آسیا مجبور به دورزدن آفریقا نبودند. در سال 1956، مصر کانال سوئز را ملی کرد و آن را تحت اختیار خود درآورد. بریتانیا و فرانسه همراه با اسرائیل به مصر حمله کردند تا مجدداً کنترل این کانال را به دست بگیرند. اگرچه، در سال 1957، بریتانیا و فرانسه تحت فشار و انتقاد شدید سازمان ملل و ایالات متحده مجبور به عقب نشینی شدند. در سال 1957 کانال سوئز دوباره تحت کنترل مصر قرار گرفت. در سال 1976، مجدداً یک جنگ شش روزه بین اسرائیل و اعراب صورت گرفت که به بسته شدن کانال سوئز منتهی شد.
شکل گیری اوپک در سال 1960
اوپک یک سازمان چند دولتی است که در سال 1960 در بغداد شکل گرفت. این سازمان همچنان این توانایی و نفوذ را دارد که تأثیر بسزایی در بازارهای نفت جهان بگذارد، و دلیلش این است که اعضایش بیش از 40% نفت کل جهان را تأمین میکنند. اوپک قانون ̕سهمیهبندی نفت̒ را تنظیم کرده است و بخاطر پیروی از این قانون به دفعات مورد انتقاد قرار گرفته است. بنا به گفتۀ برخی منابع این قانون تأثیر چشمگیری در افزایش قیمت نفت خام در سالهای اخیر داشته است.
اولین «شوک نفتی» در سال 1973
در سال 1973 در جنگ «یوم کیپور» که مصر و سوریه به اسرائیل حمله کردند و آمریکا از اسرائیل حمایت کرد. اعضای سازمان کشورهای عرب صادر کنندۀ نفت (اواپک) ، شامل کشورهای عضو اوپک (بعلاوۀ تونس، سوریه و مصر) صادرات نفت به حامی اسرائیل یعنی آمریکا را ممنوع کردند. این مسئله باعث کاهش ناگهانی تولید نفت شد، در نتیجه قیمت نفت از 2.9 دلار به بشکهای 12 دلار رسید. این مسئله تورم بالایی در کشورهای صنعتی بوجود آورد، چون آنها به نفت کشورهای عضو «اواپک» وابسته بودند. این نقطۀ عطفی در تاریخ نفت و گاز بود که باعث شد اهمیت و نیاز به منابع جدید نفت، سوختهای جایگزین و تکنیکهای بهتر نگهداری مورد توجه قرار گیرد.
دومین «شوک نفت»
در سال 1979 انقلاب اسلامی در ایران در پی اعتراضات سنگین اتفاق افتاد و شاه ایران برکنار شد. ایالات متحده بخش اعظمی از نفت خام خود را از ایران وارد می کرد که با این پیش‌آمد صادرات نفت متوقف شد و دچار کمبود شدید عرضه شد. قیمت‌ها تا حدود بشکهای 32 دلار افزایش پیدا کرد که 5 درصد تأمین کلِ نفت خام را تحت تأثیر قرار داد.
در سال 1980، عراق جنگ با ایران را شروع کرد. جنگ بین دو تولید‌کنندۀ بزرگ نفت باعث بلوکه شدن 8 درصد تأمین کل نفت خام شد. قیمت نفت خام در 1981 به بشکهای 34 دلار رسید. اگرچه، بخاطر شوک دوم نفتی در سال 1979، خیلی از کشورها تلاش‌های اساسی در جهت افزایش ذخایر نفت و گاز خود انجام دادند. عربستان سعودی، به همراه دیگر اعضاء اوپک، تولیدات نفت را افزایش دادند تا بحران نفت را خنثی کنند.
در سال 1986 قیمت نفت از 27 دلار به بشکهای 10 دلار سقوط کرد. دلیل این سقوط بخاطر شوک‌های نفت، اقدامات نگهداری از انرژی و تولید بیش از حد بود، که باعث شد روند رشد اقتصادی کشورهای صنعتی کند شود.
جنگ خلیج فارس در سال 1990 تا 1991
در آگوست سال 1990، عراق به کویت حمله کرد. در ماه اکتبر، کاهش و تهدید بلوکه شدن تولید در عربستان خط منحنی قیمت را به بشکهای 46 دلار تغییر داد. جنگ خلیج (2 آگوست سال 1990 تا 28 فوریه سال 1991) که به عنوان طوفان صحرا یاد می‌شود، جنگی بود که توسط نیروی تحت اختیار سازمان ملل از 34 کشور و با رهبری ایالات متحده شروع شد، که جنگی بود در واکنش به حملۀ عراق به کویت. بعد از جنگ سازمان ملل تحریم‌هایی را علیه عراق اعمال کرد.
سالهای 1997 تا 1998
سازمان ملل متحد برنامه‌ای به نام «نفت در برابر غذا» که با صدور قطعنامه ۹۸۶ شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۴ آوریل ۱۹۹۵ و به دنبال تحریم‌های سازمان ملل ضد عراق پس از حمله این کشور به کویت به اجرا درآمد .
قیمت نفت و گاز با شروع صادرات نفت عراق مجدداً سقوط کرد (سازمان ملل متحد برنامه‌ای به نام «نفت در برابر غذا» که با صدور قطعنامه ۹۸۶ شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۴ آوریل ۱۹۹۵ و به دنبال تحریم‌های سازمان ملل ضد عراق پس از حمله این کشور به کویت به اجرا درآمد) و در سال 1998 تقاضای نفت آسیا در جریان بحران شدید اقتصادی بسرعت سقوط کرد. دلیل دیگر کاهش تقاضا; ̕یک زمستان گرم‌تر̒ بود. ایالات متحده یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌های سوخت باقی‌مانده در طول زمستان است. این عوامل باعث کاهش تقاضای نفت شد و سقوط قیمت‌ها را در پی داشت. این رویداد حتی باعث شد اوپک سهمیه‌های تولید اعضای خود را بردارد.
نوسان‌های قیمت در سالهای اخیر و قیمت‌های پایین کنونی نفت
قیمت‌های نفت در سالهای اخیر بسیار بی‌ثبات بوده است. در طول سال 2003، قیمت نفت خام به بیش از بشکهای 30 دلار افزایش یافت، که در 11 آگوست 2005 به 60 دلار رسید، و در جولای 2008 به بالاترین حد خود یعنی بشکهای 147 دلار رسید. روند بی‌ثباتیِ قیمت‌ها ادامه پیدا کرد و در دسامبر 2008 به بشکهای 30 دلار رسید، این در اثر بحران اقتصادی جهانی بود که از آمریکا شروع شد و باعث کاهش تقاضا شد. اگرچه، در سال 2009 تا 2010، بهبود اوضاع اقتصادی، رشد ثابت اقتصادهای در حال توسعه مانند چین و هند قیمت‌ها را افزایش داد. طبق گزارش EIA (ادارۀ اطلاعات انرژی آمریکا)، قیمت‌ها به میانگینی از بشکهای 62 دلار در 2009 و بشکهای 79 دلار در 2010 افزایش یافت. در 2011، قیمت نفت خام WTI (وست تگزاس اینترمیدیت) به بشکهای 113 دلار رسید، درحالیکه نفت خام Brent به بشکهای 127 دلار افزایش یافت.